İslâm dünyasında her yıl manevi bir iklimin hüküm sürdüğü ve Ramazan bayramıyla sona eren üç aylar, Müslümanlara dinî hissiyat ve ibadet yoğunluğu eşliğinde gündelik hayatlarını sorgulama, yenileme ve zenginleştirme fırsatı sunmaktadır.

Șâban, mübarek üç aylardan ikincisidir. Müslümanlar arasında mübarek üç aylar olarak bilinen Receb, Şâban ve Ramazan ayları, İslâm dininin kıymet verdiği aylardır. Allah-û Teâlâ kullarına çok acıdığı için bazı gecelere, gün ve aylara kıymet vermiştir. Bu gece, gün ve aylardaki dua, tövbe, namaz ve oruç gibi ibadetleri kabul edeceğini bildirmiştir. Kullarının çok ibadet yapması, dua ve tövbe etmeleri için böyle gece, gün ve ayları sebep kılmıştır.

Şâban ayı içinde Berat gecesi vardır. Berat gecesi, Şâban ayının on beşinci gecesidir. Allah-û Teâlâ; ezelde, hiçbir şey yaratmadan önce her şeyi takdir edip, dilemiștir. Bunlardan bir yıl içinde olacak her şeyi, Berat gecesinde meleklere bildirir. Kur’an-ı Kerîm, Levh-i Mahfûz bu gece inmiștir. Râsûlullâh (S.A.V) bu gece, çok ibadet ve dua ederdi.

Şâban, Ramazan’a hazırlık ayıdır. Ayların en sevgilisi, Ramazana kavuşturan Şâban ayıdır. Şâban ayına, Șâban denmesi, onda Ramazan için büyük hayırların dağılması; Ramazan ayına Ramazan denmesi, bu ayda günahların yanması sebebiyledir.

Allah-û Teâlâ, Şâban ayını, Râsûlullâh'a (S.A.V) mahsus bir ay kılmıştır. Şâban ayının üstünlüklerinden biri de budur. Peygamberimiz (S.A.V); "Şâban benim ayım, Receb, Allah-û Teâlâ’nın ayı, Ramazan da benim ümmetimin ayıdır. (Buharî)

Şâban günahlara kefâret, Ramazan ise günahların temizleyici ayıdır." buyurdu. (Aclûnî, Kesf’ül-Hafâ, C.1 , S:423, Hadis No: 1358) (Gunye 1/187)

Receb ekme, Șâban sulama, Ramazan ise hasat ayıdır. (Ebu Bekir el-Verrak)

Herkes ne ekerse onu biçer. Ne yaparsa onun karşılığını bulur.

Şâban; hayırların açıldığı, bereketlerin indiği, hatâların terk olunduğu, günahların örtüldüğü bir aydır.

Bu ayda Peygamber Efendimiz'e çok Salavât-ı Șerîfe getirilir. Şâban ayı, Peygamberimize salavât ayıdır. Nitekim, Allah-û Teâlâ, Ahzab sûresi 56. âyetinde meâlen; "Elbette ki, Allah-û Teâlâ ve melekleri, peygamberi üzerine salât ederler. Ey îmân edenler! Siz de O'na salât ve selâm ediniz" buyuruyor.

Râsûlullâh Efendimiz, Şâban ayını oruç tutarak geçirirdi. Nâfile oruçlarının en üstünü hangisidir? sorusuna cevap olarak: "Oruçların en üstünü, Ramazân-ı Șerîf'e tâzim ve hürmet için Şâban ayında tutulan oruçtur." buyurdu. (Tirmizi, Zekat.28)

Hanımları Hazret-i Âişe vâlidemiz tarafından, Şâban ayında devamlı oruçlu görülüp hikmeti sorulduğunda, buyurdu ki: "Yâ Âişe! Şâban öyle bir aydır ki, o senenin içinde ölecek kimsenin isimleri deftere yazılıp, melekülmevte (can alıcı meleğe) teslim olunur. Ben, ancak oruçlu bulunduğum halde, ismimin deftere geçirilmesini arzu ederim." buyurarak cevap vermiștir. (Buhari, Savm, 51)

Müslümanlar, Şâban ayını, gafletten uzak olarak, günahlardan temizlenme ve geçmişte işlemiş oldukları günahlara tövbe ve istiğfâr ederek, Ramazan ayını karşılamak için fırsat ve ganîmet bilirler. Bir ay evvelden başlayarak, Ramazana hazırlık yaparlar. Bu ayın sâhibi olan Muhammed Aleyhisselâm vâsıtasıyla Allah-û Teâlâ'ya kavuşmaya çalışırlar. Şâban, Receb ile Ramazanı birleştiren köprü gibidir. Geçen günlerden ibret alınır, bugünkü gün ganîmet bilinir, yarın ise tehlikelidir.

Şâban ayının faziletini, üstünlüğünü bildiren bir Hadîs-i Șerîfte buyruldu ki:

Șâban, Receb ve Ramazan ayları arasında öyle faziletli bir aydır ki, insanların çoğu bundan gafildir. Bu öyle bir aydır ki, ameller, Âlemlerin Rabbine bu ayda yükseltilir. Bu nedenle Ben de oruçlu iken amellerimin yükseltilmesini severim.” (Nesai, Savm, 70)

Şâban ayının büyük kısmını ya da tamamını oruçlu geçiren Hz. Peygamber Ramazan ayı dışındaki en faziletli orucun, Șâban'da tutulan oruç olduğunu ifade etmiştir. (Tirmizî, “Zekât”, 28)

Receb'in diğer aylara üstünlüğü, Kur'ân-ı Kerîm'in diğer kitaplara üstünlüğü gibidir. Şâban'ın diğer aylardan üstünlüğü, benim diğer peygamberlerden üstünlüğüm gibidir. Ramazan'ın diğer aylardan üstünlüğü, Allah-û Teâlâ’nın diğer insanlar üzerine üstünlüğü gibidir.

Şâbanın on beşinci gecesi yani Berât Kandili'nde Allah-û Teâlâ’nın kulları üzerine rahmeti zuhûr edip müminleri mağfiret eder, bağışlar. Kâfirlere ise mühlet verir. Kin ve hased sâhibi olanları bu sıfatlarını terk edinceye kadar kendi hâllerinde bırakır.

Bu yıl da Berat Kandili 27 Mart Cumartesi 2021 gününe denk gelmektedir. Mübarek Berat Kandili gecesini ibadet ile geçirmenin pek çok sevabı ve feyzi vardır. Rabbim; kullarına bağışlanma kapılarını ardına kadar araladığı, müminlerin dualarına icabet ettiği, günahlarını affettiği, yapılan ibadetleri normal zamanlardan kat kat fazla mükâfatlandırdığı bu mübarek geceyi en iyi șekilde ihya edebilmeyi tüm müslüman kardeşlerime nasip etsin inşaallah...

Selâm ve duâ ile…